تأثیر حذف یارانه انرژی بر تولید ناخالص ملی در ایران

تاکنون مصرف انرژی در ایران به دلیل در اختیار داشتن منابع ارزان انرژی و تخصیص یارانه های حمایتی از سوی دولت در مقایسه با استانداردهای جهانی بالا بوده است. بدون شک حذف یارانه های انرژی برای تخصیص بهینه منابع پایان پذیر از مهم ترین اقداماتی است که باید در اقتصاد ایران انجام شود. هدف این تحقیق بررسی آثار حذف یارانه های انرژی بر متغیرهای اقتصادی کلان همانند رشد اقتصادی و مصرف فرآورده های انرژیبنزین و نفت گاز با استفاده از مدل اقتصاد سنجی var(روش خودرگرسیون برداری) است. برای این منظور کوشش می شود تا صحت فرضیه های تحقیق به شرح زیر ارزیابی گردد: 1- یارانه ها علت گرنجری رشد تولید ناخالص ملی واقعی است. 2- حذف یارانه ها موجب کاهش تولید می شود. 3- تأثیر حذف یارانه بر تولید بیشتر از 2 دوره به طول می انجامد. جامعه آماری در این تحقیق، اقتصاد ایران در طول سال های پرداخت یارانه و نمونه مورد بررسی از سال 1356 تا 1387 است. متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه شامل قیمت واقعی بنزین، قیمت واقعی نفت گاز، مصرف واقعی بنزین، مصرف واقعی نفت گاز و تولید ناخالص ملی واقعی و یک متغیر مجازی وارد شده از سال 1365 و در دوره جنگ ایران و عراق است. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که در صورتی که افزایش قیمت بنزین و نفت گاز موجب کاهش مصرف این دو فرآورده نفتی شود، رشد تولید ناخالص ملی کمتر خواهد شد، ولی اگر مصرف بنزین و نفت گاز کاهش نیابد، آن بر رشد تولید اثر نخواهد گذاشت. لازم به ذکر است که عدم واکنش مصرف کنندگان نسبت به افزایش قیمت این دو فرآورده می تواند تحت شرایط مختلفی در اقتصاد اتفاق بیفتد.